Nứt tường gạch xây, phân loại và biện pháp xử lý 2025

Giới thiệu về vết nứt tường gạch xây

Khái niệm và đặc điểm chung

Trong xây dựng dân dụng và công nghiệp, tường gạch xây đóng vai trò không chỉ là vách ngăn không gian mà còn góp phần gia cố, nâng đỡ và bảo vệ công trình. Tuy nhiên, theo thời gian hoặc do nhiều yếu tố khác nhau, hiện tượng tường gạch bị nứt thường xuyên xảy ra. Đây là tình trạng phổ biến, gây ảnh hưởng trực tiếp đến thẩm mỹ, độ bền và an toàn công trình.

Vết nứt tường gạch xây có thể xuất hiện dưới dạng những đường nứt nhỏ, mảnh như chân chim, hoặc những đường nứt lớn, sâu, chạy dọc hoặc chéo tường. Một số vết nứt chỉ mang tính chất thẩm mỹ, dễ xử lý. Nhưng cũng có những vết nứt phản ánh sự cố về kết cấu, móng hoặc kỹ thuật thi công, cần được xử lý sớm để tránh nguy hiểm.

Tại sao tường gạch dễ bị nứt?

Tường gạch là bộ phận thường xuyên chịu tác động từ nhiệt độ, độ ẩm, tải trọng và chuyển vị nền móng. Khác với bê tông cốt thép, gạch xây có độ giãn nở và co ngót cao hơn, đồng thời dễ bị ảnh hưởng bởi mạch vữa – nơi tiếp xúc trực tiếp giữa các viên gạch. Vì vậy, chỉ cần một sai sót nhỏ trong thi công hoặc thay đổi môi trường cũng có thể dẫn đến hiện tượng nứt.

Một số nguyên nhân thường thấy gồm: vật liệu kém chất lượng, kỹ thuật trộn vữa sai tỉ lệ, co ngót bê tông, lún móng, tác động ngoại lực hoặc thay đổi nhiệt độ. Việc hiểu rõ nguyên nhân sẽ giúp chúng ta có giải pháp xử lý và phòng ngừa hiệu quả.

Các nguyên nhân gây vết nứt tường gạch xây

Nguyên nhân từ vật liệu xây dựng

Gạch kém chất lượng: Gạch chưa nung đủ nhiệt độ hoặc có lẫn tạp chất khiến độ cứng và khả năng chịu lực kém. Khi sử dụng trong thời gian dài dễ nứt, vỡ.
Vữa trộn không đúng tỷ lệ: Nếu xi măng quá ít hoặc cát bẩn nhiều tạp chất sẽ làm giảm độ kết dính giữa các viên gạch.
Sơn và lớp phủ tường không đạt chuẩn: Lớp sơn kém chất lượng không chịu được ẩm, nhiệt độ, dẫn đến bong tróc, nứt tường.

Nguyên nhân từ quá trình thi công

Không tuân thủ quy trình: Thi công vội vàng, bỏ qua bước tưới ẩm gạch trước khi xây khiến gạch hút nước từ vữa, làm mạch vữa khô nhanh và dễ nứt.
Không xử lý mạch ngừng đúng kỹ thuật: Ở các vị trí nối tiếp tường, nếu thi công ẩu dễ xuất hiện khe nứt.
Lỗi khi trát tường: Trát lớp vữa quá dày hoặc không đều sẽ tạo áp lực khác nhau, dẫn đến nứt chân chim.

Nguyên nhân từ nền móng và kết cấu

Nền đất yếu, lún không đều: Đây là nguyên nhân nguy hiểm nhất, khiến tường chịu lực lệch và xuất hiện vết nứt dọc, chéo.
Sai sót trong thiết kế kết cấu: Nếu không tính toán kỹ tải trọng và độ lún của móng, tường dễ bị nứt sớm.
Thi công tầng hầm hoặc đào đất gần công trình: Làm thay đổi cấu trúc nền móng, gây áp lực lên tường.

Nguyên nhân do tác động môi trường và thời gian

Co ngót nhiệt độ: Tường chịu ảnh hưởng của thời tiết, đặc biệt là nắng nóng và mưa nhiều khiến gạch và vữa co giãn liên tục.
Độ ẩm cao: Thấm nước lâu ngày làm gạch và vữa yếu, dễ xuất hiện vết nứt.
Tuổi thọ công trình: Nhà cũ xuống cấp thường xuất hiện nhiều loại vết nứt khác nhau.

Phân loại các dạng vết nứt tường gạch xây

Vết nứt chân chim (nứt nhỏ, nứt mịn)

Đây là loại vết nứt thường gặp nhất, xuất hiện trên lớp vữa trát hoặc sơn phủ, có dạng mảnh, nhỏ, như mạng lưới. Nguyên nhân thường do:

Vữa trát quá dày hoặc khô nhanh.
Sơn tường kém chất lượng.
Co ngót tự nhiên của vật liệu.

Loại vết nứt này không ảnh hưởng đến kết cấu nhưng làm mất thẩm mỹ. Giải pháp thường là trám vá bằng bột bả và sơn lại.

Vết nứt đứng dọc, ngang

Đây là loại vết nứt xuất hiện theo chiều thẳng đứng hoặc nằm ngang, thường chạy dọc theo mạch vữa. Nguyên nhân:

Lún nền móng không đều.
Tường xây không đúng kỹ thuật, mạch vữa yếu.
Ảnh hưởng của nhiệt độ và tải trọng.

Vết nứt này cần kiểm tra kỹ vì có thể liên quan đến kết cấu chịu lực.

Vết nứt chéo góc tường

Vết nứt chéo thường xuất hiện ở góc cửa sổ, cửa đi, hoặc góc giao giữa hai bức tường. Nguyên nhân:

Do tập trung ứng suất tại các vị trí giao nhau.
Do chuyển vị nền móng gây xoắn hoặc nghiêng.

Đây là loại nứt khá nguy hiểm, có thể ảnh hưởng đến độ ổn định công trình.

Vết nứt tại mạch vữa, mạch tường

Thường thấy khi gạch hút nước quá nhanh hoặc vữa quá khô, làm mạch yếu. Vết nứt dạng này thường chạy theo đường mạch vữa.

Vết nứt lớn, nứt sâu ảnh hưởng kết cấu

Đây là loại vết nứt nguy hiểm nhất, có độ rộng > 5mm, ăn sâu vào gạch. Nguyên nhân chủ yếu:

Nền móng lún, sụt.
Sai sót trong thiết kế và thi công kết cấu.
Tác động ngoại lực mạnh (động đất, rung chấn, tải trọng lớn).

Loại vết nứt này cần xử lý khẩn cấp bởi kỹ sư xây dựng để đảm bảo an toàn.

Cách nhận biết và đánh giá mức độ nguy hiểm của vết nứt

Phân biệt vết nứt thẩm mỹ và vết nứt kết cấu

Không phải vết nứt nào cũng nguy hiểm. Để tránh hoang mang, ta cần phân biệt hai loại chính:

Vết nứt thẩm mỹ (nhẹ):
- Chỉ xuất hiện trên lớp vữa trát hoặc sơn phủ bề mặt.
- Thường có hình dạng chân chim, mảnh nhỏ, không ăn sâu vào gạch.
- Chủ yếu ảnh hưởng đến thẩm mỹ, không làm giảm tuổi thọ công trình.
Vết nứt kết cấu (nguy hiểm):
- Có độ rộng lớn (> 3mm), kéo dài theo chiều ngang, dọc hoặc chéo tường.
- Ăn sâu vào phần gạch, đôi khi kéo dài lên đến sàn hoặc móng.
- Là dấu hiệu của sự cố nghiêm trọng: lún móng, lệch tải trọng, hoặc hỏng kết cấu chịu lực.

Tiêu chí đánh giá độ sâu, độ rộng và vị trí nứt

Độ rộng vết nứt:
- < 0.5mm: Nứt nhẹ, chủ yếu do co ngót vật liệu.
- 0.5 – 3mm: Nứt trung bình, cần theo dõi và xử lý sớm.
- 3mm: Nứt nguy hiểm, cần chuyên gia kiểm định.
Độ sâu vết nứt:
- Nứt bề mặt: Không ảnh hưởng kết cấu.
- Nứt xuyên gạch: Có khả năng liên quan đến nền móng hoặc tải trọng.
Vị trí vết nứt:
- Nứt ở góc tường, cửa sổ, cửa đi: Thường do ứng suất tập trung.
- Nứt dọc chạy từ trần xuống nền: Cảnh báo nguy cơ lún móng.
- Nứt ngang tại vị trí nối tiếp tầng: Có thể liên quan đến chuyển vị kết cấu.

📌 Lời khuyên: Nếu vết nứt xuất hiện nhiều, rộng và sâu, bạn nên thuê kỹ sư xây dựng hoặc đơn vị kiểm định chất lượng công trình để có đánh giá chính xác.

Biện pháp xử lý vết nứt tường gạch xây

Xử lý vết nứt chân chim

Bước 1: Cạo bỏ lớp sơn và bột bả bong tróc xung quanh vết nứt.
Bước 2: Dùng keo trám chuyên dụng hoặc bột bả gốc xi măng để trám đầy.
Bước 3: Chờ khô, chà nhám mịn và sơn phủ lại.

👉 Biện pháp này đơn giản, có thể tự làm tại nhà.

Xử lý vết nứt ngang và dọc

Với vết nứt nhỏ (<3mm):
- Dùng keo Epoxy loãng bơm vào vết nứt để lấp kín.
- Trám phủ bằng vữa xi măng – cát.
Với vết nứt lớn (>3mm):
- Cắt rãnh hình chữ V theo đường nứt.
- Làm sạch bụi, tưới ẩm và trám vữa Polyme – xi măng.
- Nếu vết nứt liên quan kết cấu, cần kiểm tra nền móng.

Xử lý vết nứt chéo góc tường

Kiểm tra móng và dầm giằng trước khi xử lý.
Nếu nứt nhẹ: Dùng lưới thủy tinh đặt trên bề mặt, sau đó trát lại bằng vữa chống nứt.
Nếu nứt sâu: Phải gia cố kết cấu bằng thép hoặc bê tông.

Xử lý vết nứt tại mạch vữa

Cạo bỏ vữa cũ bị hư hỏng.
Vệ sinh sạch sẽ mạch vữa.
Chèn lại bằng vữa xi măng cát trộn phụ gia chống co ngót.

Xử lý vết nứt lớn, nứt sâu

Trường hợp nguy hiểm:
- Khoan neo thép để gia cố hai bên vết nứt.
- Bơm Epoxy hoặc vữa bê tông lỏng vào khe nứt.
- Nếu nguyên nhân do móng yếu, cần gia cố móng bằng cọc khoan nhồi hoặc cọc vi dịch chuyển.

👉 Đây là trường hợp phức tạp, không nên tự xử lý mà cần đội ngũ kỹ thuật chuyên nghiệp.

Các phương pháp kỹ thuật phổ biến trong xử lý

Dùng keo Epoxy chuyên dụng

Ưu điểm:
- Độ bám dính cực cao.
- Thấm sâu vào khe nứt nhỏ (0.3 – 2mm).
- Tạo liên kết bền chắc, chống thấm hiệu quả.
Ứng dụng: Xử lý vết nứt kết cấu bê tông và gạch.

Dùng vữa trám Polyme – xi măng

Thành phần: Xi măng, cát mịn và nhựa Polyme.
Ưu điểm:
- Dẻo dai, ít co ngót.
- Chống thấm và chịu thời tiết tốt.
Ứng dụng: Trám vết nứt vừa (1 – 5mm), đặc biệt tại mạch vữa.

Gia cố bằng lưới thép hoặc lưới thủy tinh

Cách thực hiện:
- Đặt lưới trên bề mặt tường có vết nứt.
- Trát vữa chống nứt phủ lên.
Ưu điểm:
- Phân tán ứng suất, ngăn vết nứt lan rộng.
- Phù hợp với vết nứt chân chim hoặc vết nứt góc tường.

Khoan neo và gia cố bê tông

Kỹ thuật: Khoan các lỗ dọc theo vết nứt, cắm neo thép, sau đó bơm vữa Epoxy hoặc bê tông.
Ưu điểm:
- Phục hồi khả năng chịu lực.
- Đảm bảo an toàn cho kết cấu.
Ứng dụng: Vết nứt lớn, sâu, liên quan đến móng và dầm.

Sơn chống thấm và bả tường

Sau khi xử lý vết nứt, cần phủ sơn chống thấm hoặc bột bả cao cấp để bảo vệ tường.
Sơn chống thấm giúp:
- Ngăn nước thấm vào tường.
- Hạn chế tình trạng bong tróc, nứt trở lại.

Biện pháp phòng ngừa vết nứt tường gạch xây

Lựa chọn vật liệu xây dựng chất lượng

Sử dụng gạch đặc, gạch nung đạt chuẩn, tránh dùng gạch quá nhẹ hoặc chưa nung đủ lửa.
Chọn xi măng đúng mác, có chứng nhận chất lượng từ nhà sản xuất uy tín.
Cát xây phải sạch, không lẫn tạp chất hữu cơ, bùn đất.
Nước dùng để trộn vữa nên là nước sạch, tránh dùng nước phèn hoặc nhiễm mặn.

Quy trình thi công đúng kỹ thuật

Tường gạch cần được xây theo mạch ngang, dọc chuẩn, không để lệch nhiều.
Trước khi xây, phải tưới ẩm gạch để hạn chế hút nước từ vữa.
Khi trát, lớp vữa không được quá dày (thường 1,5 – 2cm là hợp lý).
Giữa các lớp vữa cần bảo dưỡng ẩm ít nhất 2 – 3 ngày để giảm co ngót.

Gia cố nền móng chắc chắn

Trước khi xây nhà, cần khảo sát địa chất, tính toán tải trọng công trình.
Với đất yếu, nên sử dụng cọc bê tông, cọc khoan nhồi hoặc giằng móng để tăng độ bền.
Không nên xây chen sát các công trình đã xuống cấp để tránh sụt lún không đều.

Bảo dưỡng và kiểm tra định kỳ

Kiểm tra tường nhà 6 tháng – 1 năm/lần để phát hiện sớm các vết nứt.
Khi thấy vết nứt nhỏ, xử lý ngay để ngăn lan rộng.
Sơn phủ chống thấm định kỳ (5 – 7 năm/lần) để bảo vệ tường khỏi ẩm mốc.

Chi phí xử lý vết nứt tường gạch xây

Các yếu tố ảnh hưởng đến chi phí

Mức độ vết nứt: Vết nứt nhỏ chỉ cần trám bề mặt, chi phí thấp. Vết nứt lớn ăn sâu vào kết cấu cần kỹ thuật cao, chi phí cao.
Phương pháp xử lý: Keo Epoxy, vữa Polyme hay khoan neo bê tông có giá khác nhau.
Diện tích và vị trí: Vết nứt cao trên tường tầng 2 – 3 sẽ tốn công, giàn giáo và nhân công nhiều hơn.
Đơn vị thi công: Các công ty lớn thường báo giá cao hơn nhưng đảm bảo chất lượng, bảo hành.

Bảng giá tham khảo

Loại vết nứt	Phương pháp xử lý	Chi phí ước tính (VNĐ/m²)
Vết nứt chân chim	Bả trét + sơn lại	80.000 – 150.000
Vết nứt nhỏ (<3mm)	Keo Epoxy / vữa Polyme	200.000 – 350.000
Vết nứt trung bình (3–5mm)	Cắt rãnh + trám + sơn	300.000 – 500.000
Vết nứt lớn, sâu	Khoan neo, bơm vữa bê tông	600.000 – 1.200.000
Nứt kết cấu do móng	Gia cố móng + xử lý tường	Tùy theo khảo sát (thường > 50 triệu)

👉 Lưu ý: Đây chỉ là giá tham khảo. Mỗi công trình có đặc thù riêng, cần khảo sát thực tế để báo giá chính xác.

Khi nào cần thuê chuyên gia xử lý vết nứt tường?

Các dấu hiệu cảnh báo nguy hiểm

Vết nứt dài, rộng > 5mm và lan từ trần xuống nền.
Vết nứt xuất hiện đột ngột sau mưa bão hoặc động đất.
Vết nứt tại góc cửa, góc tường có xu hướng lan rộng nhanh.
Tường kèm theo hiện tượng thấm nước, ẩm mốc, bong tróc lớp sơn.

Lợi ích khi thuê thợ chuyên nghiệp

Được kiểm tra nguyên nhân gốc rễ bằng máy móc, thiết bị hiện đại.
Đảm bảo xử lý đúng kỹ thuật, tránh tình trạng vá tạm, nứt tái phát.
Có bảo hành sau khi thi công.
Đảm bảo an toàn cho gia đình, đặc biệt khi liên quan đến kết cấu chịu lực.

Câu hỏi thường gặp (FAQ)

1. Vết nứt tường nhỏ có cần xử lý ngay không?

Có. Dù nhỏ, vết nứt có thể là điểm khởi đầu của thấm nước hoặc nứt lan rộng. Xử lý sớm giúp tiết kiệm chi phí và bảo vệ công trình.

2. Vết nứt có ảnh hưởng đến tuổi thọ công trình không?

Có. Vết nứt làm giảm khả năng chịu lực của tường, đồng thời tạo điều kiện cho nước và hơi ẩm thấm vào, gây ăn mòn cốt thép, bong tróc sơn và giảm tuổi thọ nhà.

3. Nên dùng sơn chống thấm hay keo Epoxy để xử lý vết nứt?

Keo Epoxy: Thích hợp cho vết nứt nhỏ, cần độ bám dính cao.
Sơn chống thấm: Chỉ mang tính bảo vệ bề mặt, không thay thế keo hoặc vữa trám.
👉 Giải pháp tốt nhất là kết hợp cả hai: trám nứt bằng keo/vữa, sau đó phủ sơn chống thấm.

4. Xử lý vết nứt tường có tốn nhiều chi phí không?

Tùy mức độ. Vết nứt nhỏ có thể xử lý chỉ vài trăm nghìn. Vết nứt lớn liên quan móng có thể tốn hàng chục triệu.

5. Có thể tự xử lý vết nứt tại nhà được không?

Có, nếu là vết nứt nhỏ, chân chim. Bạn có thể dùng bột bả, vữa xi măng hoặc keo chống nứt. Tuy nhiên, với nứt sâu, bạn nên gọi chuyên gia.

6. Bao lâu nên kiểm tra và bảo dưỡng tường nhà một lần?

Thông thường, nên kiểm tra 6 tháng – 1 năm/lần. Với nhà mới, nên theo dõi sát trong 2 năm đầu vì đây là giai đoạn dễ xuất hiện vết nứt do co ngót và lún nền.

Kết luận và lời khuyên

Vết nứt tường gạch xây là vấn đề phổ biến trong xây dựng, có thể do nhiều nguyên nhân như vật liệu, thi công, nền móng hay tác động môi trường. Chúng ta có thể phân loại thành: nứt chân chim, nứt ngang/dọc, nứt chéo, nứt tại mạch vữa và nứt kết cấu nguy hiểm.

Với vết nứt nhỏ, bạn có thể tự xử lý tại nhà bằng bột bả, keo Epoxy hoặc sơn chống thấm.
Với vết nứt lớn, sâu, đặc biệt liên quan đến móng và kết cấu, cần thuê chuyên gia để xử lý triệt để.
Để phòng ngừa, hãy chọn vật liệu tốt, thi công đúng kỹ thuật, gia cố nền móng chắc chắn và bảo dưỡng định kỳ.

👉 Một ngôi nhà bền đẹp không chỉ nằm ở thiết kế, mà còn ở việc chăm sóc và bảo vệ tường nhà đúng cách. Đầu tư xử lý vết nứt kịp thời chính là bảo vệ tài sản và sự an toàn cho gia đình bạn.

Xem thêm các bài viết liên quan: Biện pháp chống thấm sàn mái nhà cũ